Türkçe Sözlü Metinlerde Afektif Ezgi Görünümleri: Şizofrenler, Sağlıklı Hasta Yakınları ve Sağlıklı Bireyler Arasında Karşılaştırmalı Bir Gözlem (Affective Intonation Processing in Turkish Spoken Language: Patients with Schizophrenia, Healthy Relatives and Controls)

Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (Ankara University Journal of Social Sciences), 5(2) 2014, 31-58.

28 Pages Posted: 5 Dec 2018

Date Written: June 27, 2014

Abstract

Turkish Abstract: Şizofreni tanısı konmuş bireylerin sözlü anlatım metinlerinde görülen kullanımbilimsel dil süreci ile prozodik dil süreci etkileşimi, alanyazınında uzun yıllardan beri tartışılmaktadır (Andreasen, 1979; Leff ve Abberton, 1981; Mitchell ve Crow, 2005; Bach ve diğerleri, 2009). Buna göre, şizofreni hastalarının duygudurumunu yansıtan afektif ezgiyi algılama ve anlamlandırma süreçlerinde elde edilen verilerin, sağlıklı bireylerinkine oranla daha sorunlu oldukları düşünülmektedir. Bu durum, şizofreni tanısı konmuş bireylerde beynin sağ ön frontal lobundaki bilgi işleme bozukluğundan dolayı, sözlü dilin işlemlenmesi sürecinde dilin prozodik sistemine ilişkin yapıların işleyişinin bozulmasıyla ilişkilendirilmektedir. Bu çalışmada, şizofreni tanısı konmuş bireylerin, sağlıklı hasta yakınlarının ve sağlıklı bireylerin farklı duygudurum özellikleri taşıyan tümce yapılarında ortaya çıkan afektif ezgi görünümleri karşılaştırılmaktadır. Toplamda 45 olmak üzere 15 şizofren, 15 sağlıklı hasta yakını ve 15 sağlıklı bireyden oluşan örneklem grubuna Afektif Ezgi Ölçüm Testi uygulanmış ve yedi farklı duygudurumunun yüklendiği tümce yapıları sesbilimsel gözlem tekniği çerçevesinde sesbilgisel parametreler kullanılarak değerlendirilmiştir. Sözlü dilde afektif ezginin çözümlenmesi amacıyla kullanılan bu parametreler; temel sıklık (F0), sesletim süresi, perde vurgusu ve enerji yoğunluğu biçiminde ele alınmıştır. Örneklem grubundan elde edilen sesbilgisel ölçümlerin hem gruplararası ve grupiçi değerlendirmeleri yapılmıştır. Pierrehumbert (1980)’in ortaya koyduğu ‘Alçalan-Yükselen Tonlama Modeli çerçevesinde örneklem grubunun afektif ezgi örüntüleri sesbilimsel olarak çözümlenmiş ve gruplararası aynılıklar ve farklılıklar ortaya konulmuştur. Buna göre, gruplararasındaki başarım düzeyi açısından şizofreni grubu en düşük sırada yer alırken, sağlıklı hasta yakınları orta sırada, sağlıklı bireyler ise son sırada yer almıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular, şizofreni tanılı bireylerdeki prozodik bozukluğun, şizofrenik bireyin birinci dereceden sağlıklı hasta yakınlarında da görüldüğünü göstermiştir. Sağlıklı hasta yakınlarında da ortaya çıkan bu prozodik bozulmanın, genetik yatkınlıkla ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Araştırmadan elde edilen bulgular, şizofrenide görülen prozodik bozulmanın yalnızca ‘bradikinezi’ adı verilen ilaç yan etkisiyle ile ilgili olmayabileceğini de sezdirmektedir.

English Abstract: The interface between pragmatic language process and prosodic language process in oral expression texts of patients with schizophrenia are discussed for many years in the literature (Andreasen, 1979; Leff and Abberton, 1981; Mitchell and Crow, 2005; Bach et. al, 2009). Accordingly, it is considered that the data obtained from patients with schizophrenia are more problematic than the ones for healthy individuals in the processes for perception and comprehension of affective prosody. This situation is associated with functioning of the structures concerning prosodic system in spoken language processing, due to the dysfunction of information processing in the right prefrontal lobe of patients with schizophrenia. It is compared in this study that the affective intonation patterns of patients with schizophrenia, their healthy relatives and healthy individuals in sentence types which are composed of different affective moods. The ‘Affective Prosody Scale Task’ is applied to 45 indivuduals consisting of 15 patients with schizophrenia, 15 healthy relatives and 15 healthy indivudials and the sentence types containing seven different affective moods are evaluated by using phonetic parameters under phonologic observation technique. These parameters which are used for the analysis of affective intonation in spoken language are discussed with fundamental frequency (F0), phonation of duration, pitch accent and intensity. The phonetic findings of study group are evaluated both inter-group and in-group. Affective intonation patterns of study group are phonologically examined under the ‘Falling-Rising Tone Model’ of Pierrehumbert (1980) and the similarities and dissimilarities between inter-group are put forward. Accordingly to success level of inter-group, patients with schizophrenia were in the lowest level, their healthy relatives were in the medium level and healthy individuals were in the maximum level. The findings showed that the prosodic dysfunction of patients with schizophrenia is also seen for their healthy relatives. This prosodic dysfunction of healthy relatives may be associated with genetic predisposition is considered. Findings of the study are implied that the prosodic dysfunction of patient with schizophrenia may not be referred to side effects of the medicine for schizophrenia which named as ‘bradykinesia’.

Note: Downloadable document is in Turkish.

Keywords: Afektif Ezgi, Perde Vurgusu, Temel Sıklık, Sesletim Süresi, Şizofreni, Sağlıklı Hasta Yakınları, Affective Intonation, Pitch Accent, Fundamental Frequency (F0), Phonation of Duration, Schizophrenia, Healthy Relatives

Suggested Citation

Bekar, Pınar, Türkçe Sözlü Metinlerde Afektif Ezgi Görünümleri: Şizofrenler, Sağlıklı Hasta Yakınları ve Sağlıklı Bireyler Arasında Karşılaştırmalı Bir Gözlem (Affective Intonation Processing in Turkish Spoken Language: Patients with Schizophrenia, Healthy Relatives and Controls) (June 27, 2014). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (Ankara University Journal of Social Sciences), 5(2) 2014, 31-58., Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3282544

Pınar Bekar (Contact Author)

Ankara University ( email )

TR-06590 Cebeci
Ankara
Turkey

Do you have negative results from your research you’d like to share?

Paper statistics

Downloads
40
Abstract Views
356
PlumX Metrics